In maart 2022 nodigde topman Nazım Salur duizenden werknemers van flitsbezorger Getir uit voor een Zoom-evenement. De aanleiding: de snel groeiende scale-up had de “decacorn”-status bereikt, ofwel een bedrijfswaardering van meer dan 10 miljard dollar.

De Turkse flitsbezorger werd gewaardeerd op 11,8 miljard dollar dankzij een grote financieringsronde, met steun van investeerders, waaronder het staatsinvesteringsfonds Mubadala van de Verenigde Arabische Emiraten en het Amerikaanse hedgefonds Tiger Global.

Salur, medeoprichter en CEO van Getir, zag de drempel van 10 miljard dollar als een belangrijke mijlpaal voor het bedrijf, aldus een voormalige werknemer die op voorwaarde van anonimiteit met Insider sprak.

“Nazım kwam zelf met deze aankondiging,” zei de voormalige medewerker. “Er heerste een zeer goede sfeer die dag.”

Getir werd opgericht in 2015 en groeide van een klein bedrijf in Turkije uit tot een internationale flitsbezorger die in 2022 in negen landen actief was. Tijdens de coronapandemie waren de paarse en gele bromfietsen van Getir een normaal beeld geworden in veel Europese steden en had de start-up net de oversteek gemaakt naar de VS.

Getir, dat toen 1,8 miljard dollar aan financiering van durfinvesteerders had, voerde een agressieve expansiestrategie. Die kwam neer op het bieden van een goedkoop aanbod om nieuwe klanten te winnen en het overnemen van kleinere concurrenten, zoals het Spaanse Blok en het Londense Weezy.

Nu, 18 maanden na de kroning tot decacorn, is Getir minder dan een kwart waard van het prijskaartje van 11,8 miljard dollar, dat het bedrijf destijds kreeg opgeplakt.

Insider meldde afgelopen april dat het bedrijf in gesprek was om ongeveer 500 miljoen dollar op te halen in een financieringsronde onder leiding van investeringsfonds Mubadala. Deze maand meldde zakenkrant Financial Times dat die deal Getir zou waarderen op slechts 2,5 miljard dollar.

"Nazım heeft al die jaren in de 'verover de wereld-modus' gestaan", zegt een investeerder in Berlijn tegen Insider, eraan toevoegend dat het erop lijkt dat het voor Getir alleen "echt werkt" in Turkije.

Voormalige werknemers, investeerders en experts spraken op anonieme basis met Insider. Hun identiteiten zijn bekend bij Insider.

Getir wilde geen commentaar geven op dit artikel.

Getir: een rijzende ster tijdens de coronacrisis waar de glans vanaf is

Getir haalde geld op in een tijd waarin investeerders zich graag stortten op verliesgevende start-ups met een hoog groeipotentieel. Maar toen de inflatie en rentes begonnen te stijgen, raakte dat de technologiesector. Investeerders werden investeerders een stuk minder happig om groeibedrijven te financieren, als er geen duidelijk zicht was op winstgevendheid binnen afzienbare tijd.

Getir is lang niet de enige high-profile start-up die hoge pieken tijdens de pandemie kende, maar waarmee het daarna minder is gegaan.

Fintechs zoals Stripe en Klarna hebben ook te maken gehad met waardedalingen, terwijl van Hopin, ooit Europa's snelst groeiende start-up, maar weinig over is. Ondertussen staat in de VS het bedrijf Instacart klaar om naar de beurs te gaan, tegen een sterk verlaagde waardering.

Om zich aan te passen aan de nieuwe realiteit, is Getir begonnen zijn uitgaven te verminderen. Sinds juli 2022 heeft Getir duizenden werknemers ontslagen. De meest recente ontslaggolf trof 10 procent van het personeel - ongeveer 2.500 werknemers.

Daarnaast trok het bedrijf zich terug uit de Spaanse, Italiaanse en Portugese markten. Volgens TechCrunch probeerde Getir met die zet meer slagkracht te genereren. Het bedrijf is nu alleen nog actief in Turkije, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, de VS en Nederland.

Foto: Alexi Rosenfeld / Getty Images

De fout van de start-up, zeggen oud-medewerkers en insiders uit de sector, is dat er geen rekening werd gehouden met culturele verschillen, toen de start-up buiten Turkije uitbreidde.

"Als je kijkt naar Getir en hoe ze te werk zijn gegaan, doet het me denken aan een bedrijf van het Adam Neumann-type, met de wens om uit te breiden naar zoveel mogelijk verschillende plaatsen", zegt een investeerder, verwijzend naar de oprichter van WeWork. "Flitsbezorgers hebben zeer dunne winstmarges en dat vereist perfectie in de operationele uitvoering."

Getir zegt winstgevend te zijn in Istanbul, de grootste stad van Turkije en de grootste markt voor het bedrijf, waar het ook waterflessen verkoopt via een aparte app, GetirWater. Elders heeft het bedrijf echter moeite om het succes uit Turkije te evenaren.

Een voormalige medewerker van het bedrijf zegt dat veel flitsbezorgers waarschijnlijk verliesgevend zijn, en slechte resultaten per eenheid product halen, maar dat het doel is om de resultaten per eenheid product te verbeteren door schaalvergroting.

Een andere voormalige medewerker zegt dat er veel geld werd uitgegeven aan promotieactiviteiten om het aantal gebruikers op te krikken. Het actieve klantenbestand kwam echter niet altijd overeenkwam met de realiteit, omdat dit werd gestuwd door het grote aantal promoties.

"Het kon ze niet schelen hoeveel ze uitgaven," zei de oud-medewerker. "Ze gingen verschrikkelijk om met geld."

In december 2021 meldde The Guardian dat Getir klanten een deal had aangeboden waarbij ze 15 Britse pond korting kregen als ze 16 Britse pond uitgaven. Eén klant gaf aa de fikse korting te gebruiken om een "volledig diner voor een pond" te kopen.

Veel start-ups die hun markten willen domineren gebruiken kortingsacties, met promotiecodes die te zien zijn in het openbaar vervoer en die door brievenbussen worden bezorgd.

Getir was de eerste in de markt

Getir werd opgericht ver voordat andere bezorgdiensten tijdens de pandemie hun hoogtijdagen kenden. Een aantal topinvesteerders begon zich te mengen in de sector en in 2021 werd een hoogtepunt bereikt, toen er ongeveer 5 miljard dollar in zeer jonge start-ups werd gestopt. Start-ups die allemaal hetzelfde model hadden: boodschappen binnen enkele minuten aan de deur bezorgen.

In 2021 waren er ongeveer 21 start-ups voor snelle bezorging actief in Europa, waardoor Getir concurrentie kreeg van de Duitse bedrijven Gorillas en Flink, en de Britse start-up Zapp. Anno 2023 zijn er nog maar vier grote spelers over in de regio, wat aantoont dat er steeds minder belangstelling van investeerders en consumenten.

Getir leek de winnaar te zijn, toen het in december 2022 zijn belangrijkste concurrent Gorillas overnam, voor een relatief goedkoop bedrag van 1,2 miljard dollar.

Gorillas kon net als Getir bogen op een groot aantal bekende investeerders, waaronder het hedgefonds Coatue, de techgigant Tencent en DST Global. Het Berlijnse bedrijf had daarnaast geprobeerd om zelf verdere financiering aan te trekken, maar koos er vervolgens voor om het overnamebedrag te accepteren. Dat was aanzienlijk lager dan de waardering van 3 miljard dollar die Gorillas had in 2021.

Zelfs met die sterk verlaagde overnameprijs waren sommige Getir-werknemers van mening dat er nog steeds te veel geld was betaald voor Gorillas, meldde Business Insider Deutschland. Een groot aantal medewerkers van Gorillas verliet bedrijf en slechts een handvol leidinggevenden bleef er werkzaam.

De toekomst van Getir

Experts en voormalige werknemers die met Insider spraken, denken dat Getir zijn activiteiten in meer landen gaat afbouwen, ondanks de aankomende nieuwe financieringsronde.

Aandeelhouders zoals het Abu Dhabi Growth Fund en Mubadala staan klaar voor een nieuwe financieringsronde. De beroemde investeerder Michael Moritz, een geldschieter van Google, LinkedIn en PayPal, heeft ook aangegeven dat hij zijn investering in de start-up, die hij in januari 2020 omschreef als een "Turks genot", wilde voortzetten.

Ten tijde van de laatste ontslagronde bij Getir zeiden ex-werknemers niet optimistisch te zijn over de kansen van Getir buiten Turkije.

Een persoon die betrokken is bij de aanstaande financieringsronde van Getir zegt dat de tijd van "buitensporige groei en buitensporige financiering" voorbij is en dat de eens zo bloeiende sector voor flitsbezorgers "verleden tijd" is, meldde de FT.

Er ontstaat "een duidelijke scheidingslijn" tussen de start-ups die "verstandig waren en hard werkten om de juiste klanten aan te trekken" en de start-ups die koste wat kost groei nastreefden, met het idee dat ze "later zouden uitzoeken hoe hun model het best kon werken", vertelt een betrokkene uit de sector aan Insider.

"Helaas kun je de toekomst niet eeuwig uitstellen," zegt deze persoon, "en ik denk dat we daar snel genoeg achter zullen komen."

LEES OOK: Flitsbezorger Getir vraagt kantoorpersoneel fulltime op werk te komen, maar mag dat wel? ‘Het hangt af van je arbeidsovereenkomst’.